ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΟΡ.Μ.Α.
Η δεξιά ως ακροδεξιά στην Ευρώπη: η αυταρχική υποτίμηση της δημοκρατίας
της Μαρίνα Λύρα
Η κατάρρευση του προσωπείου του κοινοβουλευτισμού στην Ευρώπη και η ανάδειξη της ακροδεξιάς πίσω από αυτό είναι η συνέχεια της εξέλιξης του παγκόσμιου καπιταλισμού στο σήμερα. Τα παραδείγματα της ανόδου της ακροδεξιάς σε διάφορες χώρες της Ευρώπης έρχονται να μας δείξουν ότι αυτή η μετατόπιση ξεκινά από τα πάνω και φτάνει μέχρι κάτω. Δηλαδή οι απόπειρες φασιστικών κινημάτων της περασμένης δεκαετίας έχουν είτε «κρατικοποιηθεί» είτε εξαλειφθεί και η πρωτοβουλία συγκρότησης ρατσιστικών και εθνικιστικών κινημάτων – πολιτικών ανήκει στη θεσμική δεξιά. Η περίοδος που διανύουμε φαίνεται να μαυρίζει καθώς η κρίση του καπιταλισμού βαθαίνει και οδηγεί σε πολιτικές και οικονομικές αστάθειες ακόμα και στα δυτικά και πιο “εκσυγχρονισμένα” καθεστώτα.
Η Ευρώπη της δημοκρατίας, της ασφάλειας και της ελευθερίας δεν υφίσταται. Ο αυταρχισμός παίρνει αυτή τη θέση και περιγράφεται μέσα από την αναστολή των κοινωνικών δικαιωμάτων. Σε αυτή τη συνθήκη των αλλεπάλληλων κρίσεων, η δεξιά προσπαθεί να προσφέρει διέξοδο ασφάλειας και διάσωσης της αστικής τάξης και για να το καταφέρει θέλει να εφαρμόσει το σχέδιο της ακροδεξιάς στρατηγικής με στόχο την οικονομική προσαρμογή.
Τα νέα αυτά μοντέλα διακυβέρνησης διασφαλίζονται μέσα από ένα σύνολο πρακτικών κόντρα στην εργατική τάξη και σε κάθε καταπιεσμένη ομάδα. Τα κοινωνικά και ατομικά δικαιώματα δίνουν τη θέση τους στην καταστολή και την καταπίεση. Οι ακροδεξιές πολιτικές συγκροτούνται γύρω από τον ρατσισμό, τον εθνικισμό και την αστυνομοκρατία. Ενώ διαμορφώνονται σειρές από νόμους που χτυπούν τους εργαζόμενους, διαλύουν τα δημόσια συστήματα υγείας και παιδείας και προωθούν ιδιωτικοποιήσεις και αλλαγές στο παραδοσιακό μοντέλο εργασίας μετατρέποντας τη μισθοδοσία σε φιλοδώρημα, ενώ τον συνδικαλισμό και την πολιτική πάλη επιδιώκουν να τα μετατρέψουν σε ποινικό αδίκημα ή να αφήσουν να υπάρχουν μόνο μέσα από τα social media.
Ταυτόχρονα η Ευρώπη μετατρέπεται σε φρούριο και κόλαση για τους μετανάστες. Έχουμε δει αρκετά τέτοια νομοσχέδια να φυτρώνουν το τελευταίο διάστημα που έχουν ως στόχο αυτή τη στρατηγική, όπως η μάχη για την απαγόρευση των αμβλώσεων που έχει ανοιχτεί σε διάφορα μέτωπα σε παγκόσμιο επίπεδο, οι εξώσεις και οι πλειστηριασμοί της πρώτης κατοικίας. Η πραγματικότητα στρέφεται προς τα κει με καθημερινές αθλιότητες όπως οι γυναικοκτονίες, οι απλήρωτες υπερωρίες και η αστυνομική βία.
Η υπονόμευση της δημοκρατίας είναι φανερή σε καθημερινό πλαίσιο και για να αναγνωρίσουμε από που προέρχεται, απαιτείται να αναγνωρίσουμε την τάση του κεφαλαίου. Η ακρίβεια στα βασικά αγαθά και την ενέργεια επίσης αποδεικνύει την δυσκολία επιβίωσης εφόσον καθετί συνεπάγεται με εμπορεύσιμο προϊόν και η κάλυψη των βασικών αναγκών είναι ακατόρθωτη. Οι κυβερνήσεις προσπαθούν παράλληλα να προστατεύσουν τις οικονομίες τους και προσπαθούν μέσω του κράτους να ρυθμίσουν τη λειτουργία της αγοράς, όμως η αποσταθεροποίηση των κυβερνήσεων και η αμφισβήτηση και απορρύθμιση των παραδοσιακών οικονομικών, πολιτικών και κοινωνικών μοντέλων λειτουργίας οδηγεί στην υποτίμηση ακόμα και των δημοκρατικών θεσμών, ενώ διάφορα σχέδια κατάλυσης της εξουσίας επεξεργάζονται. Η επικαιροποίηση συνεπάγεται την ανασύνθεση της αστικής τάξης χωρίς δημοκρατικά δικαιώματα.
Η εμπειρία της καραντίνας και των λοκντάουν των προηγούμενων ετών έδωσαν εύκολα την εφαρμογή του δόγματος σοκ, ενώ το κράτος έκτακτης ανάγκης με αορίστου χρόνου και πλήρη αναστολή των κοινωνικών και ατομικών δικαιωμάτων έγινε η νέα κανονικότητα. Σαφώς και η ποινικοποίηση της πολιτικής δράσης από τα κάτω και ο αντικομμουνισμός οχυρώνουν αυτό το σχέδιο. Η νέα συνθήκη που πλάσαραν μέσα από της πρακτικές της καραντίνας, των αναστολών και των απαγορεύσεων εδραιώθηκε ως συνήθεια του κόσμου στην αυτόματη υπακοή σε διαγγέλματα που καταλύουν κάθε ελευθερία, στον βωμό είτε της υγείας, είτε του πολέμου, είτε της ακρίβειας. Το μόνο όπλο σε όλες αυτές τις καταστάσεις είναι η καταστολή και ο ισχυρισμός της ατομικής ευθύνης.
Αυτή την ακροδεξιά πολιτική τη βλέπουμε να εξελίσσεται και στην Ελλάδα με την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Αντιπροσωπευτική ήταν η δήλωση του Πέτσα “όποιος δεν προσαρμόζεται πεθαίνει”. Έχουμε την ακροδεξιά να εκπροσωπείται μέσα στην κυβέρνηση από βουλευτές και υπουργούς όπως ο Άδωνις, ο Πλεύρης και ο Βορίδης. Η ακροδεξιά μετατόπιση εμφανίζεται με αντιμεταναστευτική πολιτική με τα pushbacks και τους πνιγμούς μεταναστών στο Αιγαίο και τα κλεισίματα των camps που εξαναγκάζουν χιλιάδες οικογένειες προσφύγων να μείνουν άστεγοι. Η ΝΔ μέσα σε αυτή την κρίση θέλει να προσεγγίσει νέα μέτωπα από το ακροδεξιό ακροατήριο. Και η περίοδος που ζούμε εμφανίζει καταστάσεις που θα ήταν αδιανόητες υπό άλλες συνθήκες. Η κυβέρνηση επιτίθεται με νομοσχέδια εκτρώματα ενώ κρατιέται λυσσαλέα στην εξουσία. Το σκάνδαλο των υποκλοπών και των παρακολουθήσεων είναι ένα ακόμη παράδειγμα. Ενώ οι ελληνοτουρκικοί ανταγωνισμοί θέλουν να καλλιεργήσουν την εθνική υπερηφάνεια.
Πριν την εκλογή της η ΝΔ προσπάθησε να ανασυντάξει το ακροδεξιό μπλοκ και μέσα από τα μακεδονικά συλλαλητήρια που οργάνωσε το 2018, αλλά δεν κατάφερε να επαναφέρει ένα φασιστικό κίνημα στο δρόμο. Δεν υπάρχουν πια τάγματα εφόδου και οι μόνες δραστηριότητες που μπορούν πλέον να κάνουν κάποιες φασιστικές γκρούπες και παραφυάδες της καταδικασμένης Χρυσής Αυγής είναι να πετάξουν τρικάκια και να γράψουν ένα σύνθημα σε κάποιο τοίχο και αυτό στο σκοτάδι. Και για αυτή τη νίκη του αντιφασιστικού κινήματος που τσάκισε τους φασίστες θα πρέπει να χαιρόμαστε και να πανηγυρίζουμε χωρίς όμως να υποτιμούμε τον φασισμό, καθώς ο κίνδυνος πάντα εγκυμονεί και μπορεί στο άμεσο μέλλον να ξαναγίνει επίκαιρη αυτή η μάχη.
Χρειάζεται όμως να μπορούμε να δούμε πιο αναλυτικά και να ξεχωρίζουμε έννοιες που πολλές φορές αλλοιώνονται στον λόγο και στην προσέγγιση μέσα από συγκεκριμένα παραδείγματα. Δηλαδή άλλο το καθεστώς Τραμπ στην Αμερική και Γκουαϊδό στη Βενεζουέλα και άλλο τα κίτρινα γιλέκα και η αραβική άνοιξη, άλλο χρυσή αυγή, άλλο η εξέγερση Μαϊντέν και άλλο κυβέρνηση Μελόνι. Άλλο ο φασισμός, η ακροδεξιά, η χούντα και ο αυταρχισμός, καθώς αυτά μπορούν να υπάρξουν μαζί αλλά και χώρια.
Για παράδειγμα στη Γερμανία υπάρχει άνοδος του ακροδεξιού κόμματος AfD και οι επιθέσεις τον Δεκέμβρη της ναζιστικής συμμορίας στο γερμανικό κοινοβούλιο αποτελούν δοκιμές για μελλοντικά τους σχέδια. Μπορεί στα μάτια πολλών να είναι απλά συνωμοσιολόγοι γραφικοί αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είναι και επικίνδυνοι, καθώς έχουν σχέσεις με την αστυνομία, τον στρατό και τις μυστικές υπηρεσίες. Την ίδια στιγμή η γερμανική κυβέρνηση καλλιεργεί τον φόβο και την τρομοκρατία καλώντας τους πολίτες να γεμίσουν τα ντουλάπια τους με τρόφιμα και δηλώνοντας ότι κάποιοι θα πρέπει να μάθουν να ζουν σε κρύο σπίτι, ενώ παράλληλα συνομιλεί με άλλες ακροδεξιές κυβερνήσεις, την Μελόνι της Ιταλίας και τον Ορμπάν της Ουγγαρίας.
Επίσης, στην Ιταλία έχουμε παρόμοια δείγματα μετά την πρόσφατη εκλογή της Μελόνι και τη συνεργασία με τον Σαλβίνι και τον Μπερλουσκόνι σχηματίζοντας ακροδεξιά συγκυβέρνηση με ρατσιστικές, μισογύνικες και ομοφοβικές αντιλήψεις και σκοπό την ενίσχυση του εθνικού ιταλικού κεφαλαίου. Επιπλέον η άνοδος του Vox στην Ισπανία και της Lepen στη Γαλλία προστίθενται στην ακροδεξιά βεντάλια, ενώ μέχρι και στη Σουηδία που μέχρι πρότινος θεωρούταν πρότυπο προοδευτικής πολιτικής, στη δεύτερη θέση εκλέχθηκαν οι ακροδεξιοί Σουηδοί Δημοκράτες και στην τρίτη το δεξιό κόμμα των Μετριοπαθών με κέντρο την αντιμεταναστευτική πολιτική.
Βλέποντας κάποια παραδείγματα μπορούμε να αναγνωρίσουμε πως εκσυγχρονίζεται η ακροδεξιά και ο φασισμός στην Ευρώπη. Η δεξιά με την αστική τάξη δημιουργούν ένα νέο περιβάλλον για τη δημοκρατία και τα κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα βάζοντας μπροστά εθνικούς και ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς.
Βλέπουμε ότι η κερδοφορία του κεφαλαίου οδηγεί σε αυτές τις στρατηγικές και την Ευρωπαϊκή Ένωση, μετατρέποντας το ευρωκοινοβούλιο σε αντιδημοκρατικό θεσμό με μόνο σκοπό την οικονομική διάσωση της αστικής τάξης. Ποιος θυμάται πλέον την δημοκρατία της Ευρώπης; Αλλά το ερώτημα που είναι απαραίτητο να απαντηθεί είναι, πώς αντιμετωπίζεται αυτή η κατάσταση.
Η καθημερινότητα για την εργατική τάξη έχει καταλήξει να είναι ανυπόφορη και η επιβίωση μοιάζει σαν μοναδική επιλογή, η ανατροπή όμως των καταπιεστικών καθεστώτων είναι αυτή που θα μας δώσει πνοή. Ενάντια στην εθνική ενότητα αφού ο εχθρός βρίσκεται και στην ίδια μας τη χώρα και από κει θα πρέπει να ξεκινήσουμε
