Την Κυριακή 3 Ιουλίου, στις 17.30, καλούμε σε πολιτική εκδήλωση με τίτλο, «Πέρα από το κρατικό αφήγημα: συνθήκη covid, υγεία – ελευθερία», στο θεατράκι του λόφου του Στρέφη. Θα παρέμβουν τηλεφωνικά οι αιχμάλωτοι σύντροφοι, Δημήτρης Χατζηβασιλειάδης και Βαγγέλης Σταθόπουλος, ενώ θα συμμετάσχει κι η Αυτοοργανωμένη Δομή Υγείας Εξαρχείων (ΑΔΥΕ). Ακολουθεί το κείμενο εισήγησης της συνέλευσής μας.
ΟΙ ΖΩΕΣ ΜΑΣ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΜΑΣ
Όχι, ειν’ άδικο! Δεν πρέπει να εξακολουθήσει αυτή η κατάσταση. Δε φτάνει να γιατρέψει κανένας τις αρρώστιες, πρέπει και να τις προλάβει. Λίγη καλή ζωή και πνευματική μόρφωση φτάνουν για να σβήσουν από τους καταλόγους μας τους μισούς αρρώστους και τις μισές αρρώστειες. Στον διάβολο λοιπόν τα γιατρικά! Πρέπει ν’ αρχίσουμε από αέρα, τροφή και δουλειά λιγότερο εξαθλιωτική. Χωρίς αυτά, όλη αυτή η επιστήμη (της ιατρικής) είναι κοροϊδία και υποκρισία.
Πιοτρ Κροπότκιν, Προς τους νέους
Μετά από δυόμισι χρόνια πολυμέτωπου τραύματος της κοινωνίας, ερχόμενοι/ες/α στο σήμερα κι ενόψει της εμπόλεμης καλοκαιρινής ραστώνης, κράτος κι αφεντικά αποφάσισαν, από την πρώτη Μαΐου, να επιτρέψουν στους/τις/τα ανεμβολίαστους/ες/α την είσοδο σε όλους τους κλειστούς χώρους, ενώ τα «πιστοποιητικά εμβολιασμού» (ή καλύτερα τα πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων) πηγαίνουν καλοκαιρινές διακοπές και δεν είναι λίγοι/ες/α αυτοί/ες/α που πιστεύουν ότι «τελειώσαμε με την πανδημία» και τα σωφρονιστικά («υγειονομικά») μέτρα που τη συνοδεύουν. Την ίδια στιγμή, βέβαια, οι διάφοροι «ειδικοί» («οι δικοί τους») και διεθνείς οργανισμοί υγείας μάς ενημερώνουν ότι «δεν αποκλείεται να εμφανιστεί μια πιο μεταδοτική και πιο φονική μετάλλαξη του ιού sars-cov-2» κι ότι «δεν τελειώσαμε με την πανδημία».
κράτος και συνθήκη covid
Το κράτος ως δομή κυριαρχίας και εξουσίας, δεν έχει άλλο μέλημα πέρα από το να διαιωνίζεται και να διαφυλάσσει την ομαλή αναπαραγωγή της εργατικής μας δύναμης, την κοινωνική ειρήνη και τα λοιπά συμφέροντά του, κι όχι να πραγματώνει τις κοινωνικές ανάγκες -το τελευταίο άλλωστε περί γονεϊκού ή «θεραπευτικού» κράτους που αναλαμβάνει τη φροντίδα των πληβείων του, συνιστά την κατεξοχήν κρατιστική αφήγηση, της σοσιαλδημοκρατίας κι όχι μόνον. Η πανδημία ανέδειξε στο μέγιστο αυτή την αρχή, κατά την οποία εφαρμόστηκε μια πολιτική πειθάρχησης και καταστολής, διαχωρισμού των από τα κάτω και διχασμού.
Η εμφάνιση της covid-19, εντασσόμενη στο συνεχές μιας δεκαετούς οικονομικής κρίσης, συνετέλεσε ως πολιτικός επιταχυντής στο να επιβαρυνθεί κι άλλο η διαβίωση των χαμηλότερων κοινωνικών στρωμάτων και να επιταθεί περαιτέρω η κρίση. Στην τωρινή συνθήκη, έχει δημιουργηθεί ένα ντόμινο εξελίξεων, ορατών στον καθένα/την καθεμία/το καθένα, οι οποίες αφορούν την ακρίβεια, την ενεργειακή κι επισιτιστική κρίση και την όξυνση των δια-κρατικών ανταγωνισμών.
Η «διαχείριση» από την πλευρά του κράτους, δε θα μπορούσε να είναι άλλη από αυτή που ο ίδιος του ο ρόλος επιτάσσει: η covid-19 εργαλειοποιήθηκε κι αυτή, με σκοπό την ισχυροποίηση του ιδίου (του κράτους) και την επίσπευση της κατασταλτικής ατζέντας του, μέσα από την επίθεση τόσο στην ατομικότητα -ενοχοποιώντας το άτομο με τη ρητορική της «ατομικής ευθύνης» κι αποδυναμώνοντάς το με τον τρόπο αυτό σε συναισθηματικό και κοινωνικό επίπεδο- αλλά και μέσα από την επίθεση σε όλες τις μορφές διανθρώπινων σχέσεων, διασπώντας έτσι το υπόστρωμα των συλλογικών αντιστάσεων. Κατ’ ουσίαν, με πρόσχημα την πανδημία, συντελέστηκε μια γενικευμένη επίθεση στο υπέδαφος της επικοινωνίας, της αυτοοργάνωσης και της αλληλεγγύης, ώστε να προωθηθεί με εντατικούς ρυθμούς αυτή τη φορά, το σταθερό κρατικό πρόγραμμα διαπλάτυνσης της υποτέλειας, μέσω μιας δυναμικής συνθήκης εκτάκτου ανάγκης που ορίζει κάθε φορά τι είναι «σωστό» και τι «λάθος» με την επιβολή τακτικών διαταγμάτων.
Πριν ακόμα εφαρμοστεί η εκβιαστική πολιτική κι η υποχρεωτικότητα εμβολιασμού του πληθυσμού, με εργαλείο την καλλιέργεια του τρόμου που αναπαράχθηκε πολύ οργανωμένα από τα μμε-τρομοκράτες, επιχειρήθηκε σε πρώτο χρόνο, η υποβολή της κοινωνίας στη θανατοπολιτική του φόβου και τη διάχυση της αγωνίας ζημίωσης του άλλου ως μέσον προσωπικού ελέγχου, με αποτέλεσμα, σε μεγάλα κομμάτια της, να παραδοθεί παγωμένη, στη γενικευμένη «συλλογική τιμωρία» του εγκλεισμού, της υπαγόρευσης κι επιτήρησης των αναγκών μας αλλά και του ελέγχου της καθημερινής μας ζωής από τους μπάτσους και κάθε λογής ρουφιάνους. Οι συνέπειες του εγκλεισμού υπήρξαν συντριπτικές τόσο σε επίπεδο πατριαρχικής έμφυλης βίας (κλιμάκωση της ενδοοοικογενειακής βίας και των γυναικοκτονιών) όσο και στο πεδίο κατάθλιψης κι εξαρτήσεων, ενώ για τους/τις/τα ήδη έγκλειστους/ες/α σε ψυχιατρεία και γηροκομεία, στρατόπεδα συγκέντρωσης μεταναστ(ρι)ών και φυλακές, η απομόνωση από τα περιβάλλοντά τους με την παύση ή αραίωση των επισκεπτηρίων, η έμμεση επιμήκυνση των ποινών για τους/τις κρατουμένους/ες λόγω καραντινών κατά τις μεταγωγές με την απώλεια ημερών εργασίας μες στη φυλακή κι η συμπιεστική περαιτέρω καταβαράθρωση της καθημερινής διαβίωσης από κάθε άποψη (ακόμη κι επιβίωσης) σε κάθε λογής κελιά, σηματοδότησαν την έσχατη δυστοπία της υγειονομικής καταστολής.
Επιπλέον, το κράτος μέσα σε αυτή τη συνθήκη, εδραίωσε νομικά την τηλεργασία και την τηλεκπαίδευση. Η καθιέρωση της τηλεκπαίδευσης έχει ταξικά χαρακτηριστικά, καθώς αποκλείει όσους/ες/α δεν έχουν πρόσβαση σε ηλεκτρονικό υπολογιστή και διαδίκτυο, ενώ προξενεί κοινωνικές και ψυχολογικές επιπτώσεις (ιδιαίτερα στις μικρές ηλικίες) λόγω της απομόνωσης και του εγκλεισμού. Η τηλεργασία επιβλήθηκε σε πολλούς εργασιακούς κλάδους με αρνητικές συνέπειες στους όρους εκμετάλλευσης των εργαζομένων, όπως για παράδειγμα, το δυσδιάκριτο ωράριο, την παρακολούθηση στον προσωπικό χώρο και την έμμεση μείωση μισθού (π.χ. με τη θέρμανση) αλλά και την επίταση της απομόνωσης (και της κρίσης στις διαπροσωπικές σχέσεις) και κατ’ επέκταση, την άμβλυνση των κοινωνικών αντιστάσεων.
Εφόσον είχε ήδη παρουσιαστεί ο εμβολιασμός ως μόνη και σίγουρη προστασία ενάντια στον covid-19, η αφήγηση περί «ευθύνης» μετατέθηκε σε όσα άτομα δεν εμβολιάστηκαν, προσδιορίζοντάς τα με τον γενικό όρο «ανεμβολίαστοι» και συκοφαντώντας τα μετέπειτα ως «αντεμβολιαστές» κι «αρνητές τις πανδημίας». Πρόκειται για πρακτική της κυριαρχίας -που υιοθετήθηκε τόσο από μεγάλο μέρος του πληθυσμού, όσο κι από κομμάτια του ευρύτερου κινήματος-, με σκοπό να αποδομηθούν ηθικά και πολιτικά όσοι/ες/α απλώς, επέδειξαν κριτική στάση απέναντι στο επίδικο ενός καθολικού εμβολιασμού, ταυτίζοντάς τους/τις/τα μέχρι και με την ακροδεξιά και τον θρησκευτικού τύπου συντηρητισμό.
Είναι γνωστό ότι το κράτος έχει ως πάγια τακτική του τον διαχωρισμό και τη συνακόλουθη αποδυνάμωση του κοινωνικού συνόλου, με στόχο να μειώνει τα κοινωνικά αντανακλαστικά και την αλληλεγγύη που θα μπορούσαν να γεννήσουν εξεγερτικά κι επαναστατικά γεγονότα. Δεν είναι τυχαίο ότι στα δύο χρόνια της πανδημίας κι ενώ τα κοινωνικά αντανακλαστικά ήταν αμβλυμένα, ψηφίστηκε σειρά νομοσχεδίων: νόμος περί διαδηλώσεων, πανεπιστημιακή αστυνομία, αντεργατικό νομοσχέδιο, αντιπεριβαλλοντικό-αναπτυξιακό νομοσχέδιο, κοινή υπουργική απόφαση αύξησης της θητείας των στρατευσίμων του στρατού ξηράς στους 12 μήνες. Αυτό επιβεβαιώνει ότι η εκάστοτε κρατική εξουσία με όποιο προσωπείο, δεξιό ή αριστερό, δεν ενδιαφέρεται προφανώς για την υγεία των υπηκόων και μπορεί να εκμεταλλεύεται κάθε είδους κρίση με σκοπό την προώθηση της δικής της ατζέντας και την προστασία των οικονομικών συμφερόντων των αφεντικών.
περί του αφηγήματος του «ταξικού καθήκοντος»
Η κρατική προπαγάνδα βρίσκει απήχηση σε ένα μεγάλο κομμάτι του κοινωνικού συνόλου κι έχει αντανακλάσεις και στο κίνημα που σε περιπτώσεις, αναμάσησε το κρατικό αφήγημα, επιχειρηματολογώντας ουσιαστικά υπέρ του καθολικού/υποχρεωτικού εμβολιασμού. Οποιαδήποτε αναπαραγωγή θεωρήσεων υποχρεωτικοτήτων και καταναγκασμών που προέρχονται από την εξουσία, αντανακλά μια ματιά αντιθετική προς κάθε ελευθεριακή αξία.
Η αλληλεγγύη κι η αλληλοβοήθεια -αδιαπραγμάτευτες αξίες για μας- γεννιούνται από τα «μέσα» κι από τα «κάτω», αυτοοργανωμένα δηλαδή από τα ίδια τα δρώντα υποκείμενα, κι όχι από καταναγκασμούς που διυλίζουν την κρατική εξουσία. Η εργαλειοποίηση του «ταξικού καθήκοντος» σε σχέση με την υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού συνιστά επικίνδυνο χειρισμό, καθώς εισάγει χαρακτηριστικά με τη μορφή επιβολής. Η μεταστοιχείωση όρων (ταξικής) αλληλεγγύης εντός των κινημάτων, όταν παραπέμπει σε λογικές καταναγκασμού κι επιβολής με κυρίαρχους όρους, τελικά, διαρρηγνύει την ίδια την αλληλεγγύη στην πράξη, παρά την ενισχύει· τουναντίον, εντείνει κι άλλο τους ταξικούς διαχωρισμούς στη βάση διπόλων διχασμού.
η υγεία ως εμπόρευμα
Η εμπορευματοποίηση της υγείας ανεξαρτήτου δημοσίου-ιδιωτικού τομέα, είναι κομμάτι της εξουσίας και του πολιτισμού του κέρδους. Μια απάτη για την υποτιθέμενη δημόσια ελεύθερη υγεία. Το «εθνικό σύστημα υγείας» είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε να εξυπηρετεί ευκολότερα τους οικονομικά προνομιούχους-ευνοούμενους. Μιλάμε δηλαδή για μια βαθειά αντικοινωνική δομή κι αντίληψη γύρω από την υγεία και την περίθαλψη. Σαν χρυσαφένιο δισκοπότηρο, η νοσοκομειακή περίθαλψη εγκωμιάζεται υποκριτικά στα χέρια των ισχυρών, με αντάλλαγμα χρηματικά ποσά. Η υγεία κοστολογείται. Η ζωή μπαίνει σε φακελάκια.
Σ’ έναν κόσμο εντός του οποίου ό,τι υπάρχει έχει ανταλλακτική αξία και μόνον, τόσο η διαχείριση της «αρρώστιας» όσο κι η διατήρηση της υγείας μας δεν αποτελούν παρά πηγή κερδοφορίας κι ισχύος για τους κανίβαλους του κράτους και τις μύγες της αγοράς. Ο άνθρωπος από υποκείμενο μετατρέπεται σε αντικείμενο κι από μοναδικό πρόσωπο, σε πράγμα προς μεταχείριση, σε ψηφίο στατιστικής αναφοράς. Δεν είναι τυχαία η οπτική ποσοτικοποίησης της ανθρώπινης ζωής εν μέσω της ευρύτερης στρατιωτικοποίησης του κοινωνικού πολέμου που οξύνθηκε κι άλλο: από τις αρχές της «κρίσης covid», η καθημερινή ανακοίνωση με όρους στατιστικής από τα media, του αριθμού των νεκρών από τον covid, αντικειμενοποιώντας τις απώλειες ανθρωπίνων υποκειμένων κι αποτιμώντας τες σε αριθμητικά ψηφία και μόνον, παρέπεμπε σε πολεμικό ανακοινωθέν, εξοικειώνοντας έτσι, τις συνειδήσεις με τη θανατοπολιτική «εν πολέμω» κι απαξιώνοντας ακόμη περισσότερο την πολιτική υποκειμενικότητα και την αντίληψη της μοναδικότητας της ζωής.
Στον παρηκμασμένο κόσμο της καπιταλιστικής κοινωνίας, δεν μπορεί να υπάρξει μια πραγματική «δημόσια υγεία»· κι αυτό γιατί κράτος κι αφεντικά δεν ενδιαφέρονται για την υγεία μας (ποτέ δεν ενδιαφέρθηκαν) αλλά για τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής και της ταξικής ειρήνης· μέλημά τους η αναπαραγωγή της εργασιακής μας δύναμης αλλά κι η διαχείριση της πλεονάζουσας εργασιακής και της δυνητικά εξεγερμένης δύναμης, όπως επίσης και των δυνάμεων εκείνων που εντός της καπιταλιστικής δυστοπίας, δεν έχουν να προσφέρουν στην παραγωγικότητα της κεφαλαιοκρατικής μηχανής (τρίτη ηλικία, ευπαθείς κοινωνικές ομάδες κλπ.).
Η παρατήρηση περί ενός διαλυμένου «ΕΣΥ», δε συνιστά κάποια καινοφανή αποκάλυψη, καθώς και προ κρίσης, η εικόνα του υπήρξε σταθερά η ίδια, με μια ατύπως διαβαθμισμένη πρόσβαση στις παροχές υγείας βάσει των ταξικών κι οικονομικών δυνατοτήτων και το καθεστώς «φακελοκρατίας» να αποτελεί εξαρχής εγγενές δομικό χαρακτηριστικό της «δημόσιας υγείας». Με τη συμπίεση της 10ετούς κρίσης που μεσολάβησε και την άνοδο της θνησιμότητας κι υποτίμησης των ζωών μας, ήταν φυσικό επακόλουθο, το «ΕΣΥ» να καταρρεύσει απολύτως, και δη, εν μέσω συνθήκης covid αλλά κι αποπεράτωσης της ιδιωτικοποίησης του ασφαλιστικού συστήματος. Η υγεία όπως προσδιορίζεται και βιώνεται στην τρέχουσα συνθήκη με όρους κυριαρχίας, αναδεικνύεται ως ένα ακόμη πεδίο εξαθλίωσης, μαζί με την ανεργία, τη φτώχεια και την περιθωριοποίηση των καταπιεσμένων.
Για όλους τους παραπάνω λόγους, δεν υπερασπιζόμαστε τον «δημόσιο χαρακτήρα της υγείας». Άλλωστε, δεν μπορεί να υπάρξει το αποκαλούμενο «κοινωνικό κράτος» -το κράτος είναι εξ ορισμού ένας αντι-κοινωνικός/καταπιεστικός/θανατηφόρος μηχανισμός. Δε μας ενδιαφέρει η «ενίσχυση» του «ΕΣΥ» ως κρατικής δομής, ούτε η προσωρινή από τα πάνω «επίταξη» των ιδιωτικών νοσοκομείων αλλά η κοινωνικοποίησή τους: κανένα κράτος ποτέ δε θα επέτασσε κεφάλαιο (εν προκειμένω, ιδιωτικό κεφάλαιο υγείας), καθώς κάτι τέτοιο θα εναντιωνόταν στα ίδια του τα συμφέροντα. Η κοινωνική απαλλοτρίωση του κεφαλαίου είναι κομμάτι του αγώνα των εξεγερμένων-επαναστατημένων, κι ως τέτοια είναι αδιανόητο ακόμη και να αναφέρεται με όρους επικοινωνιακής αφομοίωσης των αντιστάσεων από την εξουσία. Δική μας υπόθεση είναι ο αγώνας για τη δημιουργία αυτοοργανωμένων/αυτόνομων δομών υγείας, στο πλαίσιο των οποίων η θεραπεία κι η διατήρηση της υγείας θα είναι αυτοσκοπός. Γιατί δική μας υπόθεση είναι ο ανυποχώρητος αγώνας ενάντια σε κράτος κι αφεντικά. Όχι η διαπραγμάτευση, η συγκατάβαση κι η συμπόρευση με τις δυνάμεις της εξουσίας.
σημ.: αναφέρεται ως ενδεικτική η ταξική συμπίεση που συντελέστηκε στον χώρο των εργαζομένων της υγείας εν μέσω συνθήκης covid, καθώς με πρόσχημα το εκβιαστικό επίδικο του εμβολιασμού και την ακόλουθη πολιτική εξόντωσης μέσα από πολύμηνες αναστολές εργασίας, προωθείται κι επισπεύδεται ο σχεδιασμός μαζικών απολύσεων. Ήδη τον τελευταίο χρόνο απολύθηκαν δύο φορές συμβασιούχοι του ΕΣΥ: δεν ανανεώθηκαν συμβάσεις επικουρικού προσωπικού λόγω μη εμβολιασμού, παρότι θα μπορούσαν οι/τα εργαζόμενοι/ες/α να εργαστούν κανονικά με δύο rapid tests την εβδομάδα, ενώ βάσει υπουργικής απόφασης, η παράταση έως 31/12/2022 των συμβάσεων του επικουρικού προσωπικού, για όσους/ες/α έχουν αντικαταστήσει υγειονομικούς που βρίσκονται σε αναστολή καθηκόντων λόγω μη εμβολιασμού, διακόπτεται «όταν ο υπό αναστολή υπάλληλος επιστρέψει στα καθήκοντά του». Η πρακτική, λοιπόν, του διαχωρισμού από την πλευρά της κυριαρχίας, υπήρξε καταφανής και στην περίπτωση των υγειονομικών, καθώς δεν τους επιτρέπεται να εργαστούν με τη διενέργεια rapid ή μοριακού τεστ, την ίδια στιγμή που στην περίπτωση εμβολιασμού, επιστρέφουν στα καθήκοντά τους μόλις την πέμπτη μέρα νόσησης, ανεξαρτήτου συμπτωμάτων. Η πολιτική του κράτους σε σχέση με τους/τις/τα εργαζομένους/ες/α στην υγεία, συνιστά ένα παράδειγμα που πιθανώς να εφαρμοστεί και σε άλλους εργασιακούς κλάδους, με άλλοθι το όποιο επίδικο της όποιας τρέχουσας κατάστασης κρίσης εξυπηρετεί ανά συγκυρία την κρατική πολιτική εκμετάλλευσης και βίας. Εξάλλου, είναι ήδη αμέτρητες οι -μη καταγεγραμμένες- περιπτώσεις εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, που λόγω αποφάσεων των αφεντικών για «covid free» λειτουργία εταιρειών και μκο, εξαναγκάστηκαν σε παραίτηση, τέθηκαν σε αναστολή ή δεν μπόρεσαν να ανανεώσουν συμβάσεις εργασίας, λόγω της επιλογής τους να μην εμβολιαστούν και γενικότερα, λόγω της άρνησής τους να «πιστοποιηθούν υγειονομικά».
ιδεολογική-ταξική χρήση της επιστήμης
Η επιστήμη διϊστορικά αντανακλά το κοινωνικό και πολιτικό σύστημα εντός του οποίου ασκείται. Η αντικειμενικότητα της επιστήμης είναι τελικά ένα αφήγημα που δρα προς το συμφέρον του κράτους. Στην covid εποχή που διανύουμε, με βάση αυτό το αφήγημα, επιτυγχάνεται η κοινωνική συναίνεση. Μέσω της ιδεολογικής χρήσης της από την κυριαρχία εν μέσω πανδημίας, η επιστήμη μεταστοιχειώθηκε περαιτέρω σε ιδεολογικό μηχανισμό του κράτους, σε αγαστή συνεργασία με τους λοιπούς θεσμούς του κράτους (μμε, εκκλησία, στρατό). Με τον τρόπο αυτό συνεπαγωγικά, η επιστήμη εργαλειοποιείται κι ως μηχανισμός καταστολής (στη Σανγκάη, ιατρικές λευκές στολές προστασίας από τον covid, φορούν οι μπάτσοι που κατασκευάζουν τα μεταλλικά φράγματα σε συγκροτήματα κατοικιών «σφραγισμένων περιοχών» και συγκρούονται με τους κατοίκους). Προβάλλεται μια επιστήμη σαν μακρύ χέρι του κράτους αλλά και του κεφαλαίου, καθώς η χρήση αυτής αλλά και της βιοτεχνολογίας, ως προϊόντων στο πλαίσιο της φαρμακοβιομηχανίας, απογειώνει την κερδοφορία τους: το 2021, ο αμερικανικός όμιλος Pfizer, για παράδειγμα, κατάφερε, σύμφωνα με στοιχεία της ίδιας της εταιρείας, να αυξήσει τα κέρδη του κατά 95%, σε σχέση με το 2020. Βάσει των ανωτέρω, ενισχύεται περαιτέρω κι ο ταξικός χαρακτήρας της επιστήμης ως ιδεολογικού μηχανισμού του κράτους, καθώς μέσω των νέων διαχωρισμών, αναπαράγει κι εντείνει περαιτέρω τις ήδη υπάρχουσες ταξικές καταπιέσεις.
Σημειώνεται η στάση σιωπής από την πλευρά της επιστημονικής κοινότητας -πλην εξαιρέσεων που σε περιπτώσεις αποσιωπήθηκαν ή λοιδορήθηκαν- απέναντι στην ανωτέρω χρήση της επιστήμης ιδίως εν μέσω συνθήκης covid, από κράτος και κεφάλαιο. Από την άλλη, αναδείχθηκαν συγκεκριμένοι τηλεμαϊδανοί επιστήμονες που σε απόλυτη συνεννόηση με το κράτος, αναπαρήγαγαν το κυρίαρχο αφήγημα και την πολιτική πειθάρχησης κι υποχρεωτικότητας, παρουσιάζοντας το εμβόλιο ως μονόδρομο κι αναγκαιότητα. Είναι ενδεικτικό το γεγονός της πλήρους αξιοποίησης των διατάξεων της ενωσιακής νομοθεσίας σχετικά με τις καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, από τον ευρωπαϊκό οργανισμό φαρμάκων (EMA) και την ευρωπαϊκή επιτροπή, προκειμένου να επιταχυνθεί η ταχύρυθμη διαδικασία έγκρισης τής «υπό όρους άδειας κυκλοφορίας φαρμάκων» που ικανοποιούν μια ανεκπλήρωτη ιατρική ανάγκη, με βάση λιγότερο ολοκληρωμένα δεδομένα από ό, τι συνήθως απαιτείται. Στη βάση του σκεπτικού ότι το όφελος της άμεσης διαθεσιμότητας ενός φαρμάκου ή εμβολίου υπερτερεί του κινδύνου που ενέχει το ότι δεν είναι ακόμη διαθέσιμα όλα τα δεδομένα, ως «άμεσης ανταπόκρισης στην απειλή για τη δημόσια υγεία», ουσιαστικά, νομιμοποιήθηκε κι άλλο σε επίπεδο κοινωνικής συναίνεσης, η fast track γενικευμένη κυκλοφορία φαρμακευτικών προϊόντων (λ.χ. εν προκειμένω, των εταιρειών AstraZeneca, Sanofi-GSK, Johnson and Johnson, BioNTech-Pfizer, CureVac και Moderna), στο όνομα της κατάστασης «εκτάκτου ανάγκης».
αυτοδιάθεση του σώματος – το σώμα ως υποκείμενο
Εν μέσω της συνθήκης covid, η πρακτική αντικειμενοποίησης ζώντων υποκειμένων από την πλευρά της κυριαρχίας, κλιμακώθηκε σε επικίνδυνο βαθμό. Η νεωτερική ματιά (με απαρχές σε αντιλήψεις δυϊσμού) που κατατεμαχίζοντας τη ζωή, άρα και την αντίληψη του ιδίου του σώματος, σε επιμέρους κατακερματισμένα κομμάτια, με βάσει εξειδικευμένους τεχνοκρατικούς προσδιορισμούς για καθετί, βρίσκει ένα νέο πεδίο εφαρμογής αυτής της προκρούστειας εξουσίας: μια επιστημονική αριστοκρατία σε σύμπραξη με το κράτος, νομιμοποιεί στις συνειδήσεις, την αντιμετώπιση των εμβίων όντων ως αντικειμένων, για τη ζωή και την υγεία των οποίων αναδεικνύεται ως η μόνη αρμόδια να κρίνει και να λαμβάνει αποφάσεις. Με τον τρόπο αυτό, όλοι/ες/α οι/τα δυνάμει ασθενείς/ή, εκπίπτουν σε κατάσταση αντικειμένων που δεν μπορούν παρά να αναθέσουν την υγεία και την επιβίωσή τους στους «σωτήρες της εξουσίας».
Ειδικότερα, μέσω της βιοτεχνολογίας, το ίδιο το πραγματικό, ανακατασκευάζεται με την υποκατάστασή του από αυτό που η κυριαρχία ορίζει ως νέο «πραγματικό» και «καλό» για μας (βλ. πρόγραμμα «Υιοθέτησε την Πόλη σου» του δήμου Αθηναίων, μέσω του οποίου η Politis Technologies -μέλος του Ομίλου Πολίτη- «φύτεψε» έξυπνες συσκευές απορρόφησης ρυπογόνων μικροσωματιδίων, θεωρώντας ότι η καθεμιά αντιστοιχεί σε 7,5 ώριμα δέντρα). Έτσι, ακόμη κι οι ίδιες οι ανάγκες μας σε επίπεδο υγείας, ζωής και πραγματικότητας μάς υπαγορεύονται από τα πάνω, με μια νέα μορφή πολέμου σε επίπεδο συνειδήσεων, να λαμβάνει χώρα.
Ωστόσο, μόνο τα ίδια τα ζώντα άρα και δρώντα υποκείμενα, ατομικά και συλλογικά, μπορούν να ορίζουν τις πραγματικές τους ανάγκες και να αγωνίζονται γι’ αυτές, κι όχι κάποια αριστοκρατία κάθε λογής εξουσιαστών. Υπό την έννοια αυτή, το βίωμα των σωμάτων μας ως ελεύθερων υποκειμένων, δίχως κατακερματισμό των επιμέρους στοιχείων του και δίχως κάθε λογής αντίληψη συνόρων, είναι επίδικο για την ίδια την κοινωνική απελευθέρωση, καθώς μόνο μέσα από τη συνάντηση αυτόνομων σωμάτων (ατομικοτήτων και κοινοτήτων) που αποφασίζουν και δρουν-αγωνίζονται ελεύθερα, μπορεί να γεννηθεί το υπόστρωμα για την αντίσταση και την επαναστατική προοπτική προς ένα νέο κόσμο.
Στο πλαίσιο αυτό, το βίωμα του σώματος ως ελεύθερου υποκειμένου συναντά την ανάγκη μας για μια ελεύθερη κι ασύνορη συνολική αντίληψη της υγείας -άρα και της πρόσληψης της «ασθένειας» και της αντιμετώπισής της-, έξω από εμπορευματικού χαρακτήρα κατατεμαχίσεις, με τα ίδια τα υποκείμενα να αποφασίζουν και να συμμετέχουν τόσο στο επίπεδο της συνείδησης αυτής, όσο και στο επίπεδο της διεκδίκησής της, μέσα από την αυτοοργάνωση και σε συλλογικότητες και δομές αλλά και μέσα από τον συνολικό αγώνα για μια αληθινά ποιοτική, αξιοπρεπή κι ελεύθερη ζωή (κι όχι επιβίωση), χωρίς εκμετάλλευση, βία κι εξουσία.
ΟΙ ΖΩΕΣ ΜΑΣ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΜΑΣ
Μπροστά στα «σωφρονιστικά» μέτρα ας προτάξουμε την απειθαρχία μας. Άρνηση των κάθε λογής υποχρεωτικών ιατρικών πράξεων. Φροντίδα του ενός για την άλλη με γνώμονα την κοινωνική αλληλεγγύη. Ας μην παραδώσουμε (περαιτέρω) τα σώματά μας στην εξουσία. Ας συλλογικοποιήσουμε τις αρνήσεις μας προς μια κατεύθυνση απόλυτης ρήξης με την πολιτική, οικονομική και πατριαρχική εξουσία. Να οικοδομήσουμε αυτόνομες κοινότητες πάνω στα θεμέλια της ισότητας, της ελευθερίας και της αλληλεγγύης.
Ενάντια σε παλιές και νέες κανονικότητες: ας εξεγερθούμε.
ΑΡΝΗΣΗ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΩΝ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ
ΝΑΙ ΣΤΟΝ ΑΥΤΟΚΑΘΟΡΙΣΜΟ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ
ΚΑΤΩ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ
ΣΑΜΠΟΤΑΖ ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ
ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ-ΜΑΧΗΤΙΚΗ ΑΥΤΟΟΡΓΑΝΩΣΗ
Ανοιχτή Συνέλευση Ⓐναρχικών
Όχι, ειν’ άδικο! Δεν πρέπει να εξακολουθήσει αυτή η κατάσταση. Δε φτάνει να γιατρέψει κανένας τις αρρώστιες, πρέπει και να τις προλάβει. Λίγη καλή ζωή και πνευματική μόρφωση φτάνουν για να σβήσουν από τους καταλόγους μας τους μισούς αρρώστους και τις μισές αρρώστειες. Στον διάβολο λοιπόν τα γιατρικά! Πρέπει ν’ αρχίσουμε από αέρα, τροφή και δουλειά λιγότερο εξαθλιωτική. Χωρίς αυτά, όλη αυτή η επιστήμη (της ιατρικής) είναι κοροϊδία και υποκρισία.
Πιοτρ Κροπότκιν, Προς τους νέους
Μετά από δυόμισι χρόνια πολυμέτωπου τραύματος της κοινωνίας, ερχόμενοι/ες/α στο σήμερα κι ενόψει της εμπόλεμης καλοκαιρινής ραστώνης, κράτος κι αφεντικά αποφάσισαν, από την πρώτη Μαΐου, να επιτρέψουν στους/τις/τα ανεμβολίαστους/ες/α την είσοδο σε όλους τους κλειστούς χώρους, ενώ τα «πιστοποιητικά εμβολιασμού» (ή καλύτερα τα πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων) πηγαίνουν καλοκαιρινές διακοπές και δεν είναι λίγοι/ες/α αυτοί/ες/α που πιστεύουν ότι «τελειώσαμε με την πανδημία» και τα σωφρονιστικά («υγειονομικά») μέτρα που τη συνοδεύουν. Την ίδια στιγμή, βέβαια, οι διάφοροι «ειδικοί» («οι δικοί τους») και διεθνείς οργανισμοί υγείας μάς ενημερώνουν ότι «δεν αποκλείεται να εμφανιστεί μια πιο μεταδοτική και πιο φονική μετάλλαξη του ιού sars-cov-2» κι ότι «δεν τελειώσαμε με την πανδημία».
κράτος και συνθήκη covid
Το κράτος ως δομή κυριαρχίας και εξουσίας, δεν έχει άλλο μέλημα πέρα από το να διαιωνίζεται και να διαφυλάσσει την ομαλή αναπαραγωγή της εργατικής μας δύναμης, την κοινωνική ειρήνη και τα λοιπά συμφέροντά του, κι όχι να πραγματώνει τις κοινωνικές ανάγκες -το τελευταίο άλλωστε περί γονεϊκού ή «θεραπευτικού» κράτους που αναλαμβάνει τη φροντίδα των πληβείων του, συνιστά την κατεξοχήν κρατιστική αφήγηση, της σοσιαλδημοκρατίας κι όχι μόνον. Η πανδημία ανέδειξε στο μέγιστο αυτή την αρχή, κατά την οποία εφαρμόστηκε μια πολιτική πειθάρχησης και καταστολής, διαχωρισμού των από τα κάτω και διχασμού.
Η εμφάνιση της covid-19, εντασσόμενη στο συνεχές μιας δεκαετούς οικονομικής κρίσης, συνετέλεσε ως πολιτικός επιταχυντής στο να επιβαρυνθεί κι άλλο η διαβίωση των χαμηλότερων κοινωνικών στρωμάτων και να επιταθεί περαιτέρω η κρίση. Στην τωρινή συνθήκη, έχει δημιουργηθεί ένα ντόμινο εξελίξεων, ορατών στον καθένα/την καθεμία/το καθένα, οι οποίες αφορούν την ακρίβεια, την ενεργειακή κι επισιτιστική κρίση και την όξυνση των δια-κρατικών ανταγωνισμών.
Η «διαχείριση» από την πλευρά του κράτους, δε θα μπορούσε να είναι άλλη από αυτή που ο ίδιος του ο ρόλος επιτάσσει: η covid-19 εργαλειοποιήθηκε κι αυτή, με σκοπό την ισχυροποίηση του ιδίου (του κράτους) και την επίσπευση της κατασταλτικής ατζέντας του, μέσα από την επίθεση τόσο στην ατομικότητα -ενοχοποιώντας το άτομο με τη ρητορική της «ατομικής ευθύνης» κι αποδυναμώνοντάς το με τον τρόπο αυτό σε συναισθηματικό και κοινωνικό επίπεδο- αλλά και μέσα από την επίθεση σε όλες τις μορφές διανθρώπινων σχέσεων, διασπώντας έτσι το υπόστρωμα των συλλογικών αντιστάσεων. Κατ’ ουσίαν, με πρόσχημα την πανδημία, συντελέστηκε μια γενικευμένη επίθεση στο υπέδαφος της επικοινωνίας, της αυτοοργάνωσης και της αλληλεγγύης, ώστε να προωθηθεί με εντατικούς ρυθμούς αυτή τη φορά, το σταθερό κρατικό πρόγραμμα διαπλάτυνσης της υποτέλειας, μέσω μιας δυναμικής συνθήκης εκτάκτου ανάγκης που ορίζει κάθε φορά τι είναι «σωστό» και τι «λάθος» με την επιβολή τακτικών διαταγμάτων.
Πριν ακόμα εφαρμοστεί η εκβιαστική πολιτική κι η υποχρεωτικότητα εμβολιασμού του πληθυσμού, με εργαλείο την καλλιέργεια του τρόμου που αναπαράχθηκε πολύ οργανωμένα από τα μμε-τρομοκράτες, επιχειρήθηκε σε πρώτο χρόνο, η υποβολή της κοινωνίας στη θανατοπολιτική του φόβου και τη διάχυση της αγωνίας ζημίωσης του άλλου ως μέσον προσωπικού ελέγχου, με αποτέλεσμα, σε μεγάλα κομμάτια της, να παραδοθεί παγωμένη, στη γενικευμένη «συλλογική τιμωρία» του εγκλεισμού, της υπαγόρευσης κι επιτήρησης των αναγκών μας αλλά και του ελέγχου της καθημερινής μας ζωής από τους μπάτσους και κάθε λογής ρουφιάνους. Οι συνέπειες του εγκλεισμού υπήρξαν συντριπτικές τόσο σε επίπεδο πατριαρχικής έμφυλης βίας (κλιμάκωση της ενδοοοικογενειακής βίας και των γυναικοκτονιών) όσο και στο πεδίο κατάθλιψης κι εξαρτήσεων, ενώ για τους/τις/τα ήδη έγκλειστους/ες/α σε ψυχιατρεία και γηροκομεία, στρατόπεδα συγκέντρωσης μεταναστ(ρι)ών και φυλακές, η απομόνωση από τα περιβάλλοντά τους με την παύση ή αραίωση των επισκεπτηρίων, η έμμεση επιμήκυνση των ποινών για τους/τις κρατουμένους/ες λόγω καραντινών κατά τις μεταγωγές με την απώλεια ημερών εργασίας μες στη φυλακή κι η συμπιεστική περαιτέρω καταβαράθρωση της καθημερινής διαβίωσης από κάθε άποψη (ακόμη κι επιβίωσης) σε κάθε λογής κελιά, σηματοδότησαν την έσχατη δυστοπία της υγειονομικής καταστολής.
Επιπλέον, το κράτος μέσα σε αυτή τη συνθήκη, εδραίωσε νομικά την τηλεργασία και την τηλεκπαίδευση. Η καθιέρωση της τηλεκπαίδευσης έχει ταξικά χαρακτηριστικά, καθώς αποκλείει όσους/ες/α δεν έχουν πρόσβαση σε ηλεκτρονικό υπολογιστή και διαδίκτυο, ενώ προξενεί κοινωνικές και ψυχολογικές επιπτώσεις (ιδιαίτερα στις μικρές ηλικίες) λόγω της απομόνωσης και του εγκλεισμού. Η τηλεργασία επιβλήθηκε σε πολλούς εργασιακούς κλάδους με αρνητικές συνέπειες στους όρους εκμετάλλευσης των εργαζομένων, όπως για παράδειγμα, το δυσδιάκριτο ωράριο, την παρακολούθηση στον προσωπικό χώρο και την έμμεση μείωση μισθού (π.χ. με τη θέρμανση) αλλά και την επίταση της απομόνωσης (και της κρίσης στις διαπροσωπικές σχέσεις) και κατ’ επέκταση, την άμβλυνση των κοινωνικών αντιστάσεων.
Εφόσον είχε ήδη παρουσιαστεί ο εμβολιασμός ως μόνη και σίγουρη προστασία ενάντια στον covid-19, η αφήγηση περί «ευθύνης» μετατέθηκε σε όσα άτομα δεν εμβολιάστηκαν, προσδιορίζοντάς τα με τον γενικό όρο «ανεμβολίαστοι» και συκοφαντώντας τα μετέπειτα ως «αντεμβολιαστές» κι «αρνητές τις πανδημίας». Πρόκειται για πρακτική της κυριαρχίας -που υιοθετήθηκε τόσο από μεγάλο μέρος του πληθυσμού, όσο κι από κομμάτια του ευρύτερου κινήματος-, με σκοπό να αποδομηθούν ηθικά και πολιτικά όσοι/ες/α απλώς, επέδειξαν κριτική στάση απέναντι στο επίδικο ενός καθολικού εμβολιασμού, ταυτίζοντάς τους/τις/τα μέχρι και με την ακροδεξιά και τον θρησκευτικού τύπου συντηρητισμό.
Είναι γνωστό ότι το κράτος έχει ως πάγια τακτική του τον διαχωρισμό και τη συνακόλουθη αποδυνάμωση του κοινωνικού συνόλου, με στόχο να μειώνει τα κοινωνικά αντανακλαστικά και την αλληλεγγύη που θα μπορούσαν να γεννήσουν εξεγερτικά κι επαναστατικά γεγονότα. Δεν είναι τυχαίο ότι στα δύο χρόνια της πανδημίας κι ενώ τα κοινωνικά αντανακλαστικά ήταν αμβλυμένα, ψηφίστηκε σειρά νομοσχεδίων: νόμος περί διαδηλώσεων, πανεπιστημιακή αστυνομία, αντεργατικό νομοσχέδιο, αντιπεριβαλλοντικό-αναπτυξιακό νομοσχέδιο, κοινή υπουργική απόφαση αύξησης της θητείας των στρατευσίμων του στρατού ξηράς στους 12 μήνες. Αυτό επιβεβαιώνει ότι η εκάστοτε κρατική εξουσία με όποιο προσωπείο, δεξιό ή αριστερό, δεν ενδιαφέρεται προφανώς για την υγεία των υπηκόων και μπορεί να εκμεταλλεύεται κάθε είδους κρίση με σκοπό την προώθηση της δικής της ατζέντας και την προστασία των οικονομικών συμφερόντων των αφεντικών.
περί του αφηγήματος του «ταξικού καθήκοντος»
Η κρατική προπαγάνδα βρίσκει απήχηση σε ένα μεγάλο κομμάτι του κοινωνικού συνόλου κι έχει αντανακλάσεις και στο κίνημα που σε περιπτώσεις, αναμάσησε το κρατικό αφήγημα, επιχειρηματολογώντας ουσιαστικά υπέρ του καθολικού/υποχρεωτικού εμβολιασμού. Οποιαδήποτε αναπαραγωγή θεωρήσεων υποχρεωτικοτήτων και καταναγκασμών που προέρχονται από την εξουσία, αντανακλά μια ματιά αντιθετική προς κάθε ελευθεριακή αξία.
Η αλληλεγγύη κι η αλληλοβοήθεια -αδιαπραγμάτευτες αξίες για μας- γεννιούνται από τα «μέσα» κι από τα «κάτω», αυτοοργανωμένα δηλαδή από τα ίδια τα δρώντα υποκείμενα, κι όχι από καταναγκασμούς που διυλίζουν την κρατική εξουσία. Η εργαλειοποίηση του «ταξικού καθήκοντος» σε σχέση με την υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού συνιστά επικίνδυνο χειρισμό, καθώς εισάγει χαρακτηριστικά με τη μορφή επιβολής. Η μεταστοιχείωση όρων (ταξικής) αλληλεγγύης εντός των κινημάτων, όταν παραπέμπει σε λογικές καταναγκασμού κι επιβολής με κυρίαρχους όρους, τελικά, διαρρηγνύει την ίδια την αλληλεγγύη στην πράξη, παρά την ενισχύει· τουναντίον, εντείνει κι άλλο τους ταξικούς διαχωρισμούς στη βάση διπόλων διχασμού.
η υγεία ως εμπόρευμα
Η εμπορευματοποίηση της υγείας ανεξαρτήτου δημοσίου-ιδιωτικού τομέα, είναι κομμάτι της εξουσίας και του πολιτισμού του κέρδους. Μια απάτη για την υποτιθέμενη δημόσια ελεύθερη υγεία. Το «εθνικό σύστημα υγείας» είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε να εξυπηρετεί ευκολότερα τους οικονομικά προνομιούχους-ευνοούμενους. Μιλάμε δηλαδή για μια βαθειά αντικοινωνική δομή κι αντίληψη γύρω από την υγεία και την περίθαλψη. Σαν χρυσαφένιο δισκοπότηρο, η νοσοκομειακή περίθαλψη εγκωμιάζεται υποκριτικά στα χέρια των ισχυρών, με αντάλλαγμα χρηματικά ποσά. Η υγεία κοστολογείται. Η ζωή μπαίνει σε φακελάκια.
Σ’ έναν κόσμο εντός του οποίου ό,τι υπάρχει έχει ανταλλακτική αξία και μόνον, τόσο η διαχείριση της «αρρώστιας» όσο κι η διατήρηση της υγείας μας δεν αποτελούν παρά πηγή κερδοφορίας κι ισχύος για τους κανίβαλους του κράτους και τις μύγες της αγοράς. Ο άνθρωπος από υποκείμενο μετατρέπεται σε αντικείμενο κι από μοναδικό πρόσωπο, σε πράγμα προς μεταχείριση, σε ψηφίο στατιστικής αναφοράς. Δεν είναι τυχαία η οπτική ποσοτικοποίησης της ανθρώπινης ζωής εν μέσω της ευρύτερης στρατιωτικοποίησης του κοινωνικού πολέμου που οξύνθηκε κι άλλο: από τις αρχές της «κρίσης covid», η καθημερινή ανακοίνωση με όρους στατιστικής από τα media, του αριθμού των νεκρών από τον covid, αντικειμενοποιώντας τις απώλειες ανθρωπίνων υποκειμένων κι αποτιμώντας τες σε αριθμητικά ψηφία και μόνον, παρέπεμπε σε πολεμικό ανακοινωθέν, εξοικειώνοντας έτσι, τις συνειδήσεις με τη θανατοπολιτική «εν πολέμω» κι απαξιώνοντας ακόμη περισσότερο την πολιτική υποκειμενικότητα και την αντίληψη της μοναδικότητας της ζωής.
Στον παρηκμασμένο κόσμο της καπιταλιστικής κοινωνίας, δεν μπορεί να υπάρξει μια πραγματική «δημόσια υγεία»· κι αυτό γιατί κράτος κι αφεντικά δεν ενδιαφέρονται για την υγεία μας (ποτέ δεν ενδιαφέρθηκαν) αλλά για τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής και της ταξικής ειρήνης· μέλημά τους η αναπαραγωγή της εργασιακής μας δύναμης αλλά κι η διαχείριση της πλεονάζουσας εργασιακής και της δυνητικά εξεγερμένης δύναμης, όπως επίσης και των δυνάμεων εκείνων που εντός της καπιταλιστικής δυστοπίας, δεν έχουν να προσφέρουν στην παραγωγικότητα της κεφαλαιοκρατικής μηχανής (τρίτη ηλικία, ευπαθείς κοινωνικές ομάδες κλπ.).
Η παρατήρηση περί ενός διαλυμένου «ΕΣΥ», δε συνιστά κάποια καινοφανή αποκάλυψη, καθώς και προ κρίσης, η εικόνα του υπήρξε σταθερά η ίδια, με μια ατύπως διαβαθμισμένη πρόσβαση στις παροχές υγείας βάσει των ταξικών κι οικονομικών δυνατοτήτων και το καθεστώς «φακελοκρατίας» να αποτελεί εξαρχής εγγενές δομικό χαρακτηριστικό της «δημόσιας υγείας». Με τη συμπίεση της 10ετούς κρίσης που μεσολάβησε και την άνοδο της θνησιμότητας κι υποτίμησης των ζωών μας, ήταν φυσικό επακόλουθο, το «ΕΣΥ» να καταρρεύσει απολύτως, και δη, εν μέσω συνθήκης covid αλλά κι αποπεράτωσης της ιδιωτικοποίησης του ασφαλιστικού συστήματος. Η υγεία όπως προσδιορίζεται και βιώνεται στην τρέχουσα συνθήκη με όρους κυριαρχίας, αναδεικνύεται ως ένα ακόμη πεδίο εξαθλίωσης, μαζί με την ανεργία, τη φτώχεια και την περιθωριοποίηση των καταπιεσμένων.
Για όλους τους παραπάνω λόγους, δεν υπερασπιζόμαστε τον «δημόσιο χαρακτήρα της υγείας». Άλλωστε, δεν μπορεί να υπάρξει το αποκαλούμενο «κοινωνικό κράτος» -το κράτος είναι εξ ορισμού ένας αντι-κοινωνικός/καταπιεστικός/θανατηφόρος μηχανισμός. Δε μας ενδιαφέρει η «ενίσχυση» του «ΕΣΥ» ως κρατικής δομής, ούτε η προσωρινή από τα πάνω «επίταξη» των ιδιωτικών νοσοκομείων αλλά η κοινωνικοποίησή τους: κανένα κράτος ποτέ δε θα επέτασσε κεφάλαιο (εν προκειμένω, ιδιωτικό κεφάλαιο υγείας), καθώς κάτι τέτοιο θα εναντιωνόταν στα ίδια του τα συμφέροντα. Η κοινωνική απαλλοτρίωση του κεφαλαίου είναι κομμάτι του αγώνα των εξεγερμένων-επαναστατημένων, κι ως τέτοια είναι αδιανόητο ακόμη και να αναφέρεται με όρους επικοινωνιακής αφομοίωσης των αντιστάσεων από την εξουσία. Δική μας υπόθεση είναι ο αγώνας για τη δημιουργία αυτοοργανωμένων/αυτόνομων δομών υγείας, στο πλαίσιο των οποίων η θεραπεία κι η διατήρηση της υγείας θα είναι αυτοσκοπός. Γιατί δική μας υπόθεση είναι ο ανυποχώρητος αγώνας ενάντια σε κράτος κι αφεντικά. Όχι η διαπραγμάτευση, η συγκατάβαση κι η συμπόρευση με τις δυνάμεις της εξουσίας.
σημ.: αναφέρεται ως ενδεικτική η ταξική συμπίεση που συντελέστηκε στον χώρο των εργαζομένων της υγείας εν μέσω συνθήκης covid, καθώς με πρόσχημα το εκβιαστικό επίδικο του εμβολιασμού και την ακόλουθη πολιτική εξόντωσης μέσα από πολύμηνες αναστολές εργασίας, προωθείται κι επισπεύδεται ο σχεδιασμός μαζικών απολύσεων. Ήδη τον τελευταίο χρόνο απολύθηκαν δύο φορές συμβασιούχοι του ΕΣΥ: δεν ανανεώθηκαν συμβάσεις επικουρικού προσωπικού λόγω μη εμβολιασμού, παρότι θα μπορούσαν οι/τα εργαζόμενοι/ες/α να εργαστούν κανονικά με δύο rapid tests την εβδομάδα, ενώ βάσει υπουργικής απόφασης, η παράταση έως 31/12/2022 των συμβάσεων του επικουρικού προσωπικού, για όσους/ες/α έχουν αντικαταστήσει υγειονομικούς που βρίσκονται σε αναστολή καθηκόντων λόγω μη εμβολιασμού, διακόπτεται «όταν ο υπό αναστολή υπάλληλος επιστρέψει στα καθήκοντά του». Η πρακτική, λοιπόν, του διαχωρισμού από την πλευρά της κυριαρχίας, υπήρξε καταφανής και στην περίπτωση των υγειονομικών, καθώς δεν τους επιτρέπεται να εργαστούν με τη διενέργεια rapid ή μοριακού τεστ, την ίδια στιγμή που στην περίπτωση εμβολιασμού, επιστρέφουν στα καθήκοντά τους μόλις την πέμπτη μέρα νόσησης, ανεξαρτήτου συμπτωμάτων. Η πολιτική του κράτους σε σχέση με τους/τις/τα εργαζομένους/ες/α στην υγεία, συνιστά ένα παράδειγμα που πιθανώς να εφαρμοστεί και σε άλλους εργασιακούς κλάδους, με άλλοθι το όποιο επίδικο της όποιας τρέχουσας κατάστασης κρίσης εξυπηρετεί ανά συγκυρία την κρατική πολιτική εκμετάλλευσης και βίας. Εξάλλου, είναι ήδη αμέτρητες οι -μη καταγεγραμμένες- περιπτώσεις εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, που λόγω αποφάσεων των αφεντικών για «covid free» λειτουργία εταιρειών και μκο, εξαναγκάστηκαν σε παραίτηση, τέθηκαν σε αναστολή ή δεν μπόρεσαν να ανανεώσουν συμβάσεις εργασίας, λόγω της επιλογής τους να μην εμβολιαστούν και γενικότερα, λόγω της άρνησής τους να «πιστοποιηθούν υγειονομικά».
ιδεολογική-ταξική χρήση της επιστήμης
Η επιστήμη διϊστορικά αντανακλά το κοινωνικό και πολιτικό σύστημα εντός του οποίου ασκείται. Η αντικειμενικότητα της επιστήμης είναι τελικά ένα αφήγημα που δρα προς το συμφέρον του κράτους. Στην covid εποχή που διανύουμε, με βάση αυτό το αφήγημα, επιτυγχάνεται η κοινωνική συναίνεση. Μέσω της ιδεολογικής χρήσης της από την κυριαρχία εν μέσω πανδημίας, η επιστήμη μεταστοιχειώθηκε περαιτέρω σε ιδεολογικό μηχανισμό του κράτους, σε αγαστή συνεργασία με τους λοιπούς θεσμούς του κράτους (μμε, εκκλησία, στρατό). Με τον τρόπο αυτό συνεπαγωγικά, η επιστήμη εργαλειοποιείται κι ως μηχανισμός καταστολής (στη Σανγκάη, ιατρικές λευκές στολές προστασίας από τον covid, φορούν οι μπάτσοι που κατασκευάζουν τα μεταλλικά φράγματα σε συγκροτήματα κατοικιών «σφραγισμένων περιοχών» και συγκρούονται με τους κατοίκους). Προβάλλεται μια επιστήμη σαν μακρύ χέρι του κράτους αλλά και του κεφαλαίου, καθώς η χρήση αυτής αλλά και της βιοτεχνολογίας, ως προϊόντων στο πλαίσιο της φαρμακοβιομηχανίας, απογειώνει την κερδοφορία τους: το 2021, ο αμερικανικός όμιλος Pfizer, για παράδειγμα, κατάφερε, σύμφωνα με στοιχεία της ίδιας της εταιρείας, να αυξήσει τα κέρδη του κατά 95%, σε σχέση με το 2020. Βάσει των ανωτέρω, ενισχύεται περαιτέρω κι ο ταξικός χαρακτήρας της επιστήμης ως ιδεολογικού μηχανισμού του κράτους, καθώς μέσω των νέων διαχωρισμών, αναπαράγει κι εντείνει περαιτέρω τις ήδη υπάρχουσες ταξικές καταπιέσεις.
Σημειώνεται η στάση σιωπής από την πλευρά της επιστημονικής κοινότητας -πλην εξαιρέσεων που σε περιπτώσεις αποσιωπήθηκαν ή λοιδορήθηκαν- απέναντι στην ανωτέρω χρήση της επιστήμης ιδίως εν μέσω συνθήκης covid, από κράτος και κεφάλαιο. Από την άλλη, αναδείχθηκαν συγκεκριμένοι τηλεμαϊδανοί επιστήμονες που σε απόλυτη συνεννόηση με το κράτος, αναπαρήγαγαν το κυρίαρχο αφήγημα και την πολιτική πειθάρχησης κι υποχρεωτικότητας, παρουσιάζοντας το εμβόλιο ως μονόδρομο κι αναγκαιότητα. Είναι ενδεικτικό το γεγονός της πλήρους αξιοποίησης των διατάξεων της ενωσιακής νομοθεσίας σχετικά με τις καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, από τον ευρωπαϊκό οργανισμό φαρμάκων (EMA) και την ευρωπαϊκή επιτροπή, προκειμένου να επιταχυνθεί η ταχύρυθμη διαδικασία έγκρισης τής «υπό όρους άδειας κυκλοφορίας φαρμάκων» που ικανοποιούν μια ανεκπλήρωτη ιατρική ανάγκη, με βάση λιγότερο ολοκληρωμένα δεδομένα από ό, τι συνήθως απαιτείται. Στη βάση του σκεπτικού ότι το όφελος της άμεσης διαθεσιμότητας ενός φαρμάκου ή εμβολίου υπερτερεί του κινδύνου που ενέχει το ότι δεν είναι ακόμη διαθέσιμα όλα τα δεδομένα, ως «άμεσης ανταπόκρισης στην απειλή για τη δημόσια υγεία», ουσιαστικά, νομιμοποιήθηκε κι άλλο σε επίπεδο κοινωνικής συναίνεσης, η fast track γενικευμένη κυκλοφορία φαρμακευτικών προϊόντων (λ.χ. εν προκειμένω, των εταιρειών AstraZeneca, Sanofi-GSK, Johnson and Johnson, BioNTech-Pfizer, CureVac και Moderna), στο όνομα της κατάστασης «εκτάκτου ανάγκης».
αυτοδιάθεση του σώματος – το σώμα ως υποκείμενο
Εν μέσω της συνθήκης covid, η πρακτική αντικειμενοποίησης ζώντων υποκειμένων από την πλευρά της κυριαρχίας, κλιμακώθηκε σε επικίνδυνο βαθμό. Η νεωτερική ματιά (με απαρχές σε αντιλήψεις δυϊσμού) που κατατεμαχίζοντας τη ζωή, άρα και την αντίληψη του ιδίου του σώματος, σε επιμέρους κατακερματισμένα κομμάτια, με βάσει εξειδικευμένους τεχνοκρατικούς προσδιορισμούς για καθετί, βρίσκει ένα νέο πεδίο εφαρμογής αυτής της προκρούστειας εξουσίας: μια επιστημονική αριστοκρατία σε σύμπραξη με το κράτος, νομιμοποιεί στις συνειδήσεις, την αντιμετώπιση των εμβίων όντων ως αντικειμένων, για τη ζωή και την υγεία των οποίων αναδεικνύεται ως η μόνη αρμόδια να κρίνει και να λαμβάνει αποφάσεις. Με τον τρόπο αυτό, όλοι/ες/α οι/τα δυνάμει ασθενείς/ή, εκπίπτουν σε κατάσταση αντικειμένων που δεν μπορούν παρά να αναθέσουν την υγεία και την επιβίωσή τους στους «σωτήρες της εξουσίας».
Ειδικότερα, μέσω της βιοτεχνολογίας, το ίδιο το πραγματικό, ανακατασκευάζεται με την υποκατάστασή του από αυτό που η κυριαρχία ορίζει ως νέο «πραγματικό» και «καλό» για μας (βλ. πρόγραμμα «Υιοθέτησε την Πόλη σου» του δήμου Αθηναίων, μέσω του οποίου η Politis Technologies -μέλος του Ομίλου Πολίτη- «φύτεψε» έξυπνες συσκευές απορρόφησης ρυπογόνων μικροσωματιδίων, θεωρώντας ότι η καθεμιά αντιστοιχεί σε 7,5 ώριμα δέντρα). Έτσι, ακόμη κι οι ίδιες οι ανάγκες μας σε επίπεδο υγείας, ζωής και πραγματικότητας μάς υπαγορεύονται από τα πάνω, με μια νέα μορφή πολέμου σε επίπεδο συνειδήσεων, να λαμβάνει χώρα.
Ωστόσο, μόνο τα ίδια τα ζώντα άρα και δρώντα υποκείμενα, ατομικά και συλλογικά, μπορούν να ορίζουν τις πραγματικές τους ανάγκες και να αγωνίζονται γι’ αυτές, κι όχι κάποια αριστοκρατία κάθε λογής εξουσιαστών. Υπό την έννοια αυτή, το βίωμα των σωμάτων μας ως ελεύθερων υποκειμένων, δίχως κατακερματισμό των επιμέρους στοιχείων του και δίχως κάθε λογής αντίληψη συνόρων, είναι επίδικο για την ίδια την κοινωνική απελευθέρωση, καθώς μόνο μέσα από τη συνάντηση αυτόνομων σωμάτων (ατομικοτήτων και κοινοτήτων) που αποφασίζουν και δρουν-αγωνίζονται ελεύθερα, μπορεί να γεννηθεί το υπόστρωμα για την αντίσταση και την επαναστατική προοπτική προς ένα νέο κόσμο.
Στο πλαίσιο αυτό, το βίωμα του σώματος ως ελεύθερου υποκειμένου συναντά την ανάγκη μας για μια ελεύθερη κι ασύνορη συνολική αντίληψη της υγείας -άρα και της πρόσληψης της «ασθένειας» και της αντιμετώπισής της-, έξω από εμπορευματικού χαρακτήρα κατατεμαχίσεις, με τα ίδια τα υποκείμενα να αποφασίζουν και να συμμετέχουν τόσο στο επίπεδο της συνείδησης αυτής, όσο και στο επίπεδο της διεκδίκησής της, μέσα από την αυτοοργάνωση και σε συλλογικότητες και δομές αλλά και μέσα από τον συνολικό αγώνα για μια αληθινά ποιοτική, αξιοπρεπή κι ελεύθερη ζωή (κι όχι επιβίωση), χωρίς εκμετάλλευση, βία κι εξουσία.
ΟΙ ΖΩΕΣ ΜΑΣ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΜΑΣ
Μπροστά στα «σωφρονιστικά» μέτρα ας προτάξουμε την απειθαρχία μας. Άρνηση των κάθε λογής υποχρεωτικών ιατρικών πράξεων. Φροντίδα του ενός για την άλλη με γνώμονα την κοινωνική αλληλεγγύη. Ας μην παραδώσουμε (περαιτέρω) τα σώματά μας στην εξουσία. Ας συλλογικοποιήσουμε τις αρνήσεις μας προς μια κατεύθυνση απόλυτης ρήξης με την πολιτική, οικονομική και πατριαρχική εξουσία. Να οικοδομήσουμε αυτόνομες κοινότητες πάνω στα θεμέλια της ισότητας, της ελευθερίας και της αλληλεγγύης.
Ενάντια σε παλιές και νέες κανονικότητες: ας εξεγερθούμε.
ΑΡΝΗΣΗ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΩΝ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ
ΝΑΙ ΣΤΟΝ ΑΥΤΟΚΑΘΟΡΙΣΜΟ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ
ΚΑΤΩ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ
ΣΑΜΠΟΤΑΖ ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ
ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ-ΜΑΧΗΤΙΚΗ ΑΥΤΟΟΡΓΑΝΩΣΗ
Ανοιχτή Συνέλευση Ⓐναρχικών
