ΓΙΑΤΙ ΤΕΤΟΙΑ ΜΑΝΙΑ ΜΕ ΤΙΣ ΤΗΛΕ – ΣΧΕΣΕΙΣ;

 Οι νέες (ψηφιακές) τεχνολογίες προμοτάρονται εδώ και καιρό σαν το απόλυτο φετίχ. Στην εποχή «της απαγόρευσης της κυκλοφορίας», η ένταξη της ζωής μας στις νέες ψηφιακές εφαρμογές, γίνεται σχεδόν με το στανιό, πάντα με την αναντίρρητη δικαιολογία: «για να μην κολλήσετε τον ιό».
Γιατί τέτοια μανία με τις τηλε – σχέσεις; Γιατί γίνεται είδηση το ότι το eurogroup συνεδρίασε με τηλεδιάσκεψη, παρά το τί τέλος πάντων συζητήθηκε εκεί; Γιατί έχει πλάκα να βρίσκονται παρέες στο skype ακόμα και εάν οι φίλοι μένουν στην ίδια γειτονιά; Γιατί οι εταιρείες πανηγυρίζουν για την δουλειά από το σπίτι; Γιατί έχει πλάκα (και προνόμια) να ψωνίζεις από το ίντερνετ; Γιατί οι συνεννοήσεις, οι συζητήσεις, τα φλερτ και τα νταραβέρια περνάνε πια (σχεδόν αποκλειστικά) μέσα από πλατφόρμες όπως τα φεισμπουκ ινσταγκραμ βαιπερ κλπ. Και γιατί όλοι καμαρώνουν για το γεγονός ότι μεσολαβούν κάθε σχέση τους με την ψηφιακή τεχνολογία.
Η πρώτη απάντηση είναι ορθή και απλή (και ας μην είναι από μόνη της αρκετή): Ο έλεγχος – η καταγραφή. Οι ψηφιακές αποτυπώσεις των σχέσεών μας καταγράφονται. Και ναι, η συντριπτική πλειοψηφία των καταγραφών αυτών είναι αδιάφορη για κάθε εξουσία, ωστόσο κάθε φορά που λέγεται, οργανώνεται κάτι παράνομο ή κάτι επικίνδυνο για το καθεστώς, αυτό το παράνομο ή επικίνδυνο καταγράφεται και ελέγχεται εύκολα. Κρατήστε αυτό: το παράδειγμα των μαφιών. Ενώ ξέρουν ότι όταν νταραβερίζονται από το τηλέφωνο είναι εκτεθειμένες, αδυνατούν παρόλα αυτά να βρούν άλλο τρόπο επικοινωνίας, άλλο μέσο συνεννόησης. Όταν το κράτος αποφασίζει να τις “δαγκώσει”, δεν «καίει» κανένα βαλτό πράκτορά του, "ανοίγει" απλώς τα κινητά….
Η δεύτερη απάντηση είναι επίσης ορθή (και ας μην φτάνει ούτε αυτή να εξηγήσει τα ως άνω): Πάλι ο έλεγχος, ο έλεγχος των εμπορευματικών προτιμήσεων του καθενός και των εμπορευματικών ροών γενικά. Τα γούστα μας, οι απόψεις μας, οι ανάγκες μας καταγράφονται και οι μηχανές με απλά λογισμικά μας προτείνουν τα κατάλληλα προϊόντα για να αγοράσουμε (αμαζον γιουτιουμπ γιουπορν φεισμπουκ κλπ). Κρατήστε αυτό: Οι μηχανές έχουν συνήθως δίκιο! Σου προτείνουν ένα σχετικό βιβλίο, ένα σχετικό τραγούδι, ένα σχετικό ουίσκι, ένα σχετικό φίλο, ένα σχετικό πορνό. Και συ γουστάρεις! Ξέρεις ότι αλλιώς θα πελάγωνες….
Φτάνουμε λοιπόν στην τρίτη απάντηση (που περικλείει τις άλλες δύο και ναι, είναι αρκετή). Όχι απλώς ο έλεγχος των σχέσεων (για να κατασταλούν οι παράνομες ή οι επικίνδυνες σχέσεις), όχι απλώς ο έλεγχος των προτιμήσεων (για ορθή και γρήγορη αντιστοίχηση εμπορεύματος και καταναλωτή), αλλά η κατασκευή, από την αρχή, ψηφίδα – ψηφίδα, υπηκόων.
Υπάρχει μια δυστοπία που επαναλαμβάνεται σε βιβλία και ταινίες. Οι μηχανές αποκτούν ανθρώπινη νοημοσύνη και κυβερνούν τους ανθρώπους. Δεν συνέβη όμως αυτό! Δεν φτιάχτηκαν μέχρι τώρα μηχανές που σκέφτονται σαν άνθρωποι δεν πήραν την εξουσία. Αντίθετα: ΦΤΙΑΧΝΟΝΤΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΠΟΥ ΣΚΕΦΤΟΝΤΑΙ ΣΑ ΜΗΧΑΝΕΣ. Οι εξουσίες μέσω των μηχανών δεν ελέγχουν απλώς τους επικίνδυνους, δε σε καθοδηγούν απλώς για το πώς θα αναπτύξεις την προσωπικότητά σου, προτείνοντας (με βάση τα γούστα σου) μουσική, στάσεις στο σεξ, συνταγές μαγειρικής, είδη άθλησης κλπ. Κυρίως ψηφιοποιούν το μυαλό και τη καρδιά σου. Τα επιχειρήματα και τα συναισθήματα γίνονται ψηφιακές αλληλουχίες του 0 και του 1. Στην πλατφόρμα που πιθανόν να μας διαβάζεις (φεισμπουκ), υπάρχουν 5 – 6 φατσούλες στις οποίες πρέπει να χωρέσουν όλα (η λογική και συναισθηματική στάση σε ένα ερέθισμα). Το πρόβλημα είναι ότι αυτές οι φατσούλες έχουν αρχίσει και μας φτάνουν, μας είναι αρκετές οι ενδείξεις τέλειο, μου αρέσει, χαχα, ουάου, λυπάμαι, έλεος για να σταθούμε απέναντι σε οτιδήποτε, σε μία φωτογραφία γάμου, σε μια πολιτική ανάλυση, σε ένα βίντεο βομβαρδισμού, σε ένα χιουμοριστικό μεμε. Το πρόβλημα είναι ότι έξω από το φεισμπουκ, στην «κανονική» ζωή, φτάνουν και πάλι πέντε έξι απλοποιημένες, επαναλαμβανόμενες σα μοτίβα αντιδράσεις, που έχουν επεξεργαστεί σε κάποια μηχανή, που έχουν ψηφιοποιηθεί .
Δεν είναι απλώς ο έλεγχος και εμπορευματική καθοδήγηση. Είναι η κατασκευή ενός ελεγχόμενου, εμπορευματικοποιημένου υπηκόου. Καθώς λοιπόν όλη μας η ζωή ψηφιοποιείται, γινόμαστε όλο και φτωχότεροι σε σκέψεις και αισθήματα, γινόμαστε όλο και εύκολοι για να μας κάνουν κουμάντο…
Θα επανέλθουμε…
Στη φώτο ο Nio κοιτάει στις οθόνες όλες τις εκδοχές του εαυτού του. Ρωτάει τον Αρχιτέκτονα: “Τι είναι το matrix”. Ο Αρχιτέκτονα του απαντάει “Το matrix είναι έλεγχος”.